Thessaloniki na de Crisis

Maar het heeft met meer te maken dan alleen economie, wat men in eerste instantie misschien zal denken. Zarotiadis legt uit: ‘’Het sociale aspect speelt ook mee. Een groot deel van de bevolking is erg pessimistisch geworden door de crisis. Mede daardoor hebben veel jonge mensen Griekenland verlaten, omdat ze hier geen toekomstperspectief meer hadden.’’ 
Een minder grote bevolking blijft over, met nog steeds: lege handen. Het is aan hen om om te gaan met bezuinigingen, werkloosheid en geen geld. Dit zijn ingrediënten voor de politiek om plannen te maken. Maar dat deden ze niet. ‘’De mate van vertegenwoordiging van de samenleving door de belangrijkste politieke partijen is gedaald’’, zegt Zarotiadis. ‘’Dus ook de politiek heeft een negatieve lading gekregen en is pessimistisch geworden.’’ 

Het is voor de Grieken moeilijk om positief te blijven. Toch zijn er tekenen van verbetering. In het eerste kwartaal van 2018 groeide de Griekse economie met 2,3 procent, het hoogste groeicijfer in tien jaar. Zarotiadis vindt dat echter niet de belangrijkste vorm van groeien. ‘’Om economisch te kunnen groeien, moeten we eigenlijk een blauwe economie worden. En daar bedoel ik mee dat er een goede balans moet zijn tussen sociale, ecologische en economische belangen. Daar zijn we nu nog niet. We moeten meer groeien op ieder vlak’’, legt Zarotiadis uit. 

De werkloosheid is een groot onderdeel van de crisis. De ‘gewone burger’ met een  ‘gewone baan’ heeft het zwaar. Dit komt onder andere door het dalen van de lonen. ‘’De lonen zijn dramatisch aan het dalen’’, zegt Zarotiadis. ‘’Je moet je voorstellen dat je aan het begin van een crisis zit, al een laag inkomen hebt en deze naar verloop van tijd met nog eens dertig à veertig procent daalt. Dat is bijna niet te doen. En zeker voor jonge mensen is het lastig om een toekomst op te bouwen.’’

Alle factoren bij elkaar maken dat Griekenland nog maar weinig vooruitgang boekt en het economisch nog steeds slecht gaat. Een toekomstbeeld hebben is daarom bijna onmogelijk. Toch probeert professor Zarotiadis een beeld te schetsen van hoe Griekenland er in de toekomst uit zal komen te zien en hoe zijn stad, Thessaloniki, daarin zijn steentje bij kan dragen. Hoewel de meeste Grieken pessimistisch zijn, probeert hij zo optimistisch mogelijk te denken. Hij vertelt: ‘’Thessaloniki kan absoluut een rol spelen in het verbeteren van de economische gesteldheid van Griekenland. Bijvoorbeeld op het gebied van creatieve industrieën, blauwe economie of logistiek. Want we hebben natuurlijk een haven.’’ Toch kan Zarotiadis zijn optimisme niet volhouden, als hij het heeft over het beleid. ‘’Maar al deze dingen kunnen alleen helpen als we het niet op dezelfde manier doen als aan het begin van de crisis, toen het crisisbeleid alleen nog maar oog had voor de nabije toekomst. We deden alleen maar dingen die snel moesten gebeuren. We moeten nu echt leren om verder te kijken dan dat.’’

Fousekis Panagiotis, leerkracht toegepaste economie op de universiteit van Thessaloniki, kan er geen positief woord over kwijt. ‘’Vele mensen zullen zeggen dat binnen vijf jaar alles is opgelost. Maar zo zit het gewoon niet. We zullen nog heel lang last hebben van deze crisis. Misschien is hij wel oneindig, wie zal het zeggen? Ik als professor, krijg een van de hoogste salarissen van de gemiddelde burger. En ik zit regelmatig krap bij kas. Het gaat gewoon slecht. Een toekomst voorspellen als econoom is onmogelijk, maar ik kan wel zeggen dat het geen rooskleurige toekomst is.’’

Het pessimisme speelt een grote rol bij de Griekse bevolking. Werkloosheid en armoede maken dat mensen niet meer positief in het leven staan, wat weer effect heeft op de progressie van de crisis. Zarotiadis heeft hier zijn eigen kijk op. ‘’Ik geloof zeker dat de crisis een psychologisch effect heeft op de mensen, maar economie is geen psychologisch fenomeen. Er zijn genoeg economen die beweren dat economie puur psychologisch is, maar daar geloof ik niet in. Ook als wij als bevolking ons pessimistische gedrag zouden veranderen, zou de crisis niet voorbij zijn. Daar is economie simpelweg te ingewikkeld voor’’, legt Zarotiadis uit. ‘’En dan klink ik misschien oud-orthodox, maar zo denk ik er over.’’

De crisis heeft ertoe geleid dat veel jonge mensen besloten Griekenland te verlaten en in een ander land aan hun toekomst te werken. Je zou kunnen denken dat het aantal studenten is afgenomen. Maar niets is minder waar, het aantal studenten is juist toegenomen. ‘’Juist door de jeugdwerkloosheid is er een groot aantal jongeren geweest dat dacht: ‘Ik ga studeren, dan heb ik later meer kans op een baan’.’’, legt Zarotiadis uit.
Ook is er een andere beweging gaande in onderwijs van Thessaloniki. De overheid wil een nieuw beleid invoeren waarbij postsecundair beroepsonderwijs wordt getransformeerd naar universitair onderwijs. ‘’Dat is een grote fout. Dit gaat er alleen maar toe leiden dat studenten die straks opeens van het niveau van beroepsonderwijs naar het niveau van universiteit onderwijs gaan, gaan denken dat ze garantie op een baan hebben. Terwijl dat misschien helemaal niet zo is. Ik zou dat erg vals vinden van de overheid’’, zegt Zarotiadis stellig.

Niet alleen is Zarotiadis druk bezig met zijn werk als rector en professor, hij doet ook mee aan de gemeenteverkiezingen om nieuwe burgemeester van Thessaloniki te worden. ‘’Ik zou van alles willen veranderen hier in Thessaloniki. En als ik dat zou opnoemen, zou ik precies zeggen wat de mensen willen horen. Maar dat is niet genoeg. Thessaloniki heeft een strategische oriëntatie nodig. Ik zou graag zien dat Thessaloniki een metropool wordt. Een stad waar mensen en functies het belangrijkst zijn. Daar heeft Thessaloniki echt potentie voor’’, vertelt hij enthousiast.